« مدرسهٔ اپتیک»، محلی برای ارائهٔ مطلب به زبان فارسی در بارهٔ اپتیک و مهندسی اپتیک است.
مباحث طرحشده بیشتر جنبهٔ آموزشی خواهند داشت و عمدتاً بصورت متن-باز و قابل استفاده برای همگان خواهند بود.
در این بخش مباحث مختلف در حوزهٔ نورشناسی و مهندسی اپتیک بصورت سلسله دروس و مقالات مطرح خواهد شد.
بیان مفاهیم و کمیتهای اپتیکی در قالب مقالات دایرةالمعارفی و فرهنگ اصطلاحات
روشهای محاسباتی در طراحی سیستمهای اپتیکی، در شبیهسازیهای فوتونیکی و در کاربردهای اپتیک نظیر نورپردازی کاربرد گستردهای دارند. بررسی الگوریتمهای مرتبط، ارائهٔ نرمافزارهای کاربردی و معرفی و مقایسه نرمافزارهای موجود (بویژه نرمافزارهای آزاد و متن-باز) از مباحث این بخش خواهند بود.
بهرهمند شدن از لذت اپتیک و مهندسی اپتیک، تنها در گرو مطالعات دانشگاهی و فهم نظریات فیزیکی و فرمولبندیهای ریاضی عمداً پیچیدهشده نیست. فهم اپتیک از طریق مواجهه مستقیم با پدیدههای نوری و ابزارها و دستگاههای اپتیکی روشی مؤثر و لذتبخش است. تجربهٔ «نجوم آماتوری» و «الکترونیک آماتوری» مؤید این مسئله است. همانند این دو، دستاوردهای «اپتیک آماتوری» به گسترش و غنای اپتیک و مهندسی آن کمک خواهد کرد. افزایش کاربرد ادوات اپتیکی در زندگی روزمره، دسترسی به قطعات اپتیکی را برای کسب تجربه آسان کرده است.اپتیک آماتوری سعی میکند امکان ماجراجویی در این حوزه را فراهم کند.
ساخت منابع نوری جدید، دگرگونی در کاربردهای نور، دستکاری خصوصیات و ویژگیهای نور و بازتوزیع انرژی نورانی، عرصهٔ دیگری در مقابلهٔ انسان و طبیعت بوجود آورده است. نتایج و عواقب این مقابله موضوع بحث «آلودگی نوری» است.
فهم مسئلهٔ «رویت» یا «بینایی» از قدیمیترین مباحث اپتیک است که دامنهٔ وسیعی از آناتومی و فیزیولوژی چشم تا حوزههای «ادراک» و «درک» و نیز مباحث فلسفی را دربرمیگیرد. در این بخش بیشتر جنبههای فیزیکی و اپتیکی پدیدهٔ رویت مورد توجه خواهد بود.
مهندسی اپتیک در ادوات و دستگاههای اپتیکی نمود پیدا میکند. جدای از سیستمهای اپتیکی کلاسیک نظیر میکروسکوپ و تلسکوپ، آمیختگی مهندسی اپتیک با سایر حوزهها همچون الکترونیک، مکانیک، فناوری زیستی و فناوریهای مزوسکوپی (نانو) که از نتایج پدیدهٔ «همگرایی» در علم و تکنولوژی دوران اخیر است، باعث شده تا فناوری نوری عملاً در تمام ابزار و ادوات زندگی متعارف ظاهر شود.
مبانی و کارکردهای اپتیک در حوزهٔ تشخیص و درمان پزشکی، محیط زیست و بطور عام نقش نور در زیستکره.
برای درک بهتر روند نظریهپردازی در اپتیک و کاربردهای آن در دوران مختلف، نیمنگاهی به تاریخ اپتیک مکمل بحثهاست. تاریخی جذاب با قدمتی چندهزار ساله.
با توجه به تأکید بر ارائهٔ مطالب به زبان فارسی، بخشی نیز به واژهپردازی و نگارش زبان علمی فارسی اختصاص یافته است. در این بخش سعی خواهد شد شیوهها و ابزار لازم برای نگارشِ روشمند «فارسی علمی» معرفی شوند.
عمدهٔ دریافتهای حسی انسان مبتنی بر بینایی است. بنابراین شناخت نور از اولین کنجکاویهای بشر بوده است و به همین دلیل تاریخچهٔ نظریهپردازی اپتیکی به هزاران سال پیش برمیگردد. از دیرباز سه مسئلهٔ اساسی نور، ذهن آدمی را به خود مشغول کرده است:
نتیجهٔ شناخت نور و کسب توانایی حاصل از آن برای مهار نور به شکلگیری «مهندسی اپتیک» منجر شده است. مهندسی اپتیک سابقهای چند صد ساله دارد. از میان مباحث مهندسی اپتیک میتوان به حوزههای زیر اشاره کرد:
مقدمه و طرح کلّی بخش «خطاهای رایج» اضافه شد.
بخش سوم مبحث طراحی اپتیکی با عنوان « قوانین انتشار نور» به بخش دروس اضافه شد.
بخش دوّم مبحث طراحی اپتیکی با عنوان «مروری بر اپتیک هندسی» به بخش دروس اضافه شد.
بخش نخست مبحث «طراحی اپتیکی» به بخش دروس اضافه شد.
تکمیل مبحث مبانی لیزر.
بخش های مربوط به «وارونی جمعیت» و «دمش» اضافه گردید.
مبحث نظریهٔ الکترومغناطیس به شکل مستقل به بخش دروس اضافه شد.
مبحث فیزیک مولکولی بخش کلیّات به دروس اضافه شد.
مبحث اصول فیزیک کوانتومی به بخش دروس اضافه شد.
طرح اولیهٔ مبحث اپتیک محاسباتی
Kerman Optics, 2020.
All rights are reserved.
M. Shojaei
kermanoptics@protonmail.com
مدرسهٔ اپتیک، کرمان، ۱۳۹۹
کلیهٔ حقوق محفوظ است.
محمد شجاعی
info@kermanoptics.ir